Türkiye’nin siyasi dönüşüm haritası: Seçmen tercihleri yeniden şekilleniyor

Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nün Haziran 2025’te yayımladığı “Türkiye Seçmen Eğilimleri Araştırması”, ülkedeki siyasal denklemde derin bir dönüşümün işaretlerini taşıyor. Araştırmaya göre son 9 ay içinde yapılan 4 ulusal araştırmanın ikisinde CHP, diğer ikisinde ise AK Parti birinci sırada yer aldı. Kararsızlar dağıtıldığında AK Parti’nin oyu yüzde 32,3, CHP’nin ise yüzde 30,5 seviyesinde. Ancak uzun vadeli eğilimler AK Parti’nin ciddi bir erozyon yaşadığını, CHP’nin ise göreceli bir yükseliş içinde olduğunu gösteriyor.

2015’te yüzde 49,5 oy alan AK Parti’nin desteği yüzde 30 bandına gerilerken, CHP aynı dönemde yüzde 25’ten yüzde 30’a yükseldi. Yerel seçimlerde ise tablo daha çarpıcı: AK Parti 2014’teki yüzde 43’lük oyunu 2024’te yüzde 35’e düşürürken, CHP oylarını yüzde 26’dan yüzde 37’ye çıkardı. Bu sonuçlar, Türkiye’nin iki ana parti ekseninde stabilize olduğunu, ancak dengenin iktidar aleyhine kaydığını ortaya koyuyor.

AK PARTİ SEÇMENİNDEKİ MEMNUNİYETSİZLİK

Raporun dikkat çeken en çarpıcı bulgularından biri, AK Parti seçmeni içindeki memnuniyetsizler bloğu. Partiye oy vereceğini söyleyen her üç seçmenden biri, hükümetin ekonomi, adalet, sosyal hizmetler ve gençlik politikalarında başarısız olduğunu düşünüyor. Örneğin:

Hükümetin adil bir yargı sistemi sunamadığını düşünen AK Partililerin oranı yüzde 40,

Ekonomik gidişatı kötü olarak değerlendirenlerin oranı yüzde 33,4,

İstanbul’a kayyum atanmasını desteklemeyenlerin oranı ise yüzde 34,5.

Bu tablo, AK Parti’nin aldığı oyun yaklaşık üçte birinin eleştirel destek olduğunu, bu seçmen grubunun muhalefet için stratejik önem taşıdığını gösteriyor. Rapor, bu seçmenlerin sadece yarısının yön değiştirmesi halinde CHP’nin AK Parti’ye karşı 10 puanlık bir fark açabileceğini hesaplıyor.

İMAMOĞLU DOSYASINDA KAMUOYU İKTİDARLA AYNI FİKİRDE DEĞİL

Araştırmada İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’na yönelik yargı süreciyle ilgili kamuoyunun algısı da detaylı biçimde ölçülmüş. Katılımcıların yüzde 38’i İmamoğlu’nun yolsuzluk ya da terör nedeniyle tutuklandığını düşünürken, kayyum atanmasını destekleyenlerin oranı sadece yüzde 32,1’de kalıyor. AK Parti seçmenlerinin bile yüzde 34,5’i kayyum kararına karşı.

İmamoğlu’nun tutukluluğu, kamuoyunda hükümetin demokratikleşme iddialarına karşı güçlü bir inançsızlık yaratmış durumda. “Hükümet demokratikleşme yönünde adımlar atıyor” diyenlerin oranı yüzde 33,5’te kalırken, “yolsuzlukla mücadelede başarılı” bulanlar ise yüzde 25,6’da.

“İMAMOĞLU ÇIKABİLİR” DİYENLER AZINLIKTA

Araştırma, İmamoğlu’nun kamuoyuna sesini ulaştırmasının önüne getirilen kısıtlamalara da değiniyor. Sosyal medya yasakları, görüntü sansürleri, bürokrat kökenli çalışma ekibi ve çevresine yönelik tutuklamalar, siyasi kuşatmayı derinleştiriyor. Buna rağmen, duruşma salonundan sızdırılan ses ve görüntü kayıtlarının milyonlarca kişi tarafından paylaşılması, bu baskının sınırlarını da ortaya koymuş durumda. Enstitü, bu kayıtların muhalif kitlelerdeki motivasyonu yükselttiğine dikkat çekiyor.

İmamoğlu’nun önümüzdeki bir yıl içinde serbest kalacağına inananların oranı genel seçmende sadece yüzde 21,9. CHP seçmeninde bu oran yüzde 35,2’ye çıkarken, AK Parti seçmeninde yüzde 12 ile sınırlı. Toplumun yüzde 39,6’sı ise İmamoğlu’nun önümüzdeki yıl da hapiste kalacağı görüşünde.

EKONOMİYE GÜVEN ZAYIF, BEKLENTİLER KÖTÜMSER

Araştırmada seçmenin ekonomik gidişata dair kanaatleri de çarpıcı bulgular içeriyor. Katılımcıların yüzde 61,7’si hükümetin ekonomi politikalarının geçtiğimiz bir yıl içinde ülkeye “kötü” ya da “çok kötü” etkide bulunduğunu belirtirken, sadece yüzde 20,8’i “iyi” ya da “çok iyi” olduğunu düşünüyor. AK Parti seçmeni içinde dahi yüzde 33,4’lük bir kesim önümüzdeki bir yıl içinde ekonominin kötüleşeceğini öngörüyor.

Hükümetin yolsuzluk ve israfla mücadelede başarısız olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 67,4’e ulaşmış durumda. Ayrıca hükümetin ekonomiyi kötü yönettiğini düşünen AK Partililerin oranı da yüzde 30,7 olarak ölçüldü. Bu oranlar, iktidar destekçileri içinde dahi ekonomiye yönelik güvenin önemli ölçüde sarsıldığını gösteriyor.

“TERÖRSÜZ TÜRKİYE” PROJESİNE TOPLUMDAN KISMİ ONAY

Raporda, hükümetin “Terörsüz Türkiye” başlığıyla yürüttüğü sürece dair kamuoyu algısı da ölçüldü. Katılımcıların yüzde 43,6’sı projenin ülkeye faydalı olduğunu belirtirken, yüzde 43,8’i faydalı olmadığını düşünüyor. Bu dengeli tablo, iktidarın kamu iletişiminde belirli bir başarı sağladığını, ancak toplumu ikna etme konusunda sınırlı kaldığını ortaya koyuyor. Enstitü, bu destek seviyesinin oluşmasında CHP’nin sürece mesafeli ama doğrudan karşıt olmayan tutumunun etkili olduğunu belirtiyor.

Sürece karşı çıkan tek meclis partisi olan İYİ Parti’nin medya etkinliği düşük kalırken, meclis dışındaki en aktif karşıt parti konumundaki Zafer Partisi’nin lideri Ümit Özdağ’ın son 5 ayı cezaevinde geçirmesi de muhalif itirazın görünürlüğünü azaltan bir unsur olarak öne çıkıyor.

ALTERNATİF LİDERLER: YAVAŞ ÖNE ÇIKIYOR, ÖZEL YARIŞI ZOR ZORLUYOR

Raporda dikkat çeken bir başka bulgu, “İmamoğlu olmazsa kim CHP’nin cumhurbaşkanı adayı olmalı?” sorusuna verilen yanıtlarda öne çıkan isim, yine bir başka CHP’li olan Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş oldu. Katılımcıların yüzde 33,2’si Yavaş’ı işaret ederken, Özgür Özel’in oranı yüzde 9,9, Kemal Kılıçdaroğlu’nunki ise yüzde 4,8. CHP seçmeni içinde bile Yavaş yüzde 48,9’la birinci sırada. Yavaş’ın erkek seçmenlerdeki desteği yüzde 41, kadınlarda ise yüzde 25,6’da kalıyor.

Birinci turda Erdoğan’la yarışan adaylar arasında İmamoğlu yüzde 32,6, Erdoğan yüzde 35,7 oy alabiliyor. İkinci turda ise başa baş sonuç öne çıkıyor. Ancak Yavaş’ın adaylığı senaryosunda ilk turda yüzde 40 destekle öne geçtiği, ikinci turda ise Erdoğan’a karşı 10 puan farkla seçimi kazandığı görülüyor.

Öne Çıkanlar

“Türkiye Seçmen Eğilimleri Araştırması” başlıklı çalışmamızı kamuoyunun dikkatine sunarız.https://t.co/6wWUgRdyzz

— Toplum Çalışmaları Enstitüsü (@toplumenstitusu) June 19, 2025